Opleiden is het nieuwe werven: de eerste inzichten

Snuffelstages, beter matchen, delen van de stagebegeleiding. Het project ‘Opleiden is het nieuwe werven’ in Zuid-Holland Zuid begint inzichten op te leveren. Het samenwerkingsinitiatief van de Regiotafel Huisartsenzorg wil een halt toeroepen aan het snel toenemende tekort aan doktersassistenten en praktijkondersteuners. Eerste stap: 180 extra stageplaatsen.

Nu al heeft bijna elke dagpraktijk in Zuid-Holland Zuid vacatures, vacatures die soms wel zeven maanden kunnen openstaan. De oorzaken zijn divers. Eén ervan is vergrijzing, waardoor meer mensen uitstromen. Maar ook willen meer mensen parttime werken. In elk geval is op dit moment de instroom vanuit de opleidingen onvoldoende om de vraag op te vangen. Landelijk gezien is een patiëntenstop wegens personeelstekort al geen ongewoon verschijnsel meer. Gelukkig geven de opleidingen aan probleemloos twee keer zoveel klassen te kunnen starten. Maar alleen als er voldoende stageplaatsen zijn…

Regiotafel

Een klein jaar geleden concludeerde de Regiotafel Huisartsenzorg dat afwachten geen optie meer is. De zes zorggroepen* namen zich voor om voor doktersassistenten 100 en voor praktijkondersteuners 80 extra stageplaatsen te realiseren. Dominiek Rutters, directeur-bestuurder van Cohaesie, is lid van de stuurgroep Arbeidsmarkt: “Er zijn veel knoppen waaraan we niet kunnen draaien. We kunnen niet de problemen van deze maatschappij oplossen. Wat we wél kunnen doen is onze eigen huisartsen ondersteunen bij het ter beschikking stellen van stageplaatsen.”

Data-gedreven

Een gezamenlijke regionale aanpak ligt, wat Rutters betreft, voor de hand. Het vergemakkelijkt de samenwerking met de opleidingen en vergroot de mogelijkheden voor onderlinge samenwerking tussen de ca. 250 betrokken dagpraktijken. Gezien hun expertise op het terrein van regionale samenwerking is Samergo gevraagd voor de trekkersrol. Projectleider Duncan Beekink: “Ook het Integraal Zorgakkoord hamert op samenwerking om de zorg toegankelijk te houden. We moeten méér gaan opleiden en méér samenwerken om dat mogelijk te maken.” Bewust is gekozen voor een data-gedreven aanpak. Na een digitale enquête (hoge respons) onder de betrokken dagpraktijken zijn inmiddels twee zorgcoördinatoren aangesteld die mede op basis van de enquêteresultaten met de praktijken in gesprek gaan: hoe is de situatie en waar liggen mogelijkheden? De enquête wordt herhaald; de ontwikkelingen worden op een interactief dashboard gemonitord.

Dieper kijken

De enquête laat zien dat eenderde géén (30%) en de meerderheid slechts één stageplaats (65%) beschikbaar stelt voor doktersassistenten. Voor praktijkondersteuners is het aantal praktijken met een stageplaats nog lager (12%). Stagecoördinatoren Aimée Dankers en Carien van Nijnatten zien dat praktijken in het algemeen aangeven dat de tijd om een  stagiair goed te begeleiden eenvoudigweg ontbreekt, maar dieper kijkend zijn er meer oorzaken te vinden. Aimee Dankers: “We zien al dat het maatwerk moet worden. Op grote praktijken werkt het anders dan in kleine teams, en op Goeree spelen andere dingen dan in Dordrecht. Op Goeree bijvoorbeeld is er het probleem van de verbindingen. Hoe krijg je de meestal ver weg wonende stagiair vóór acht uur op het werk?”

Matching

Andere dieper liggende oorzaken zijn de subsidieaanvragen, de stagebegeleiding, plaatsgebrek en vooral ook de matching. Hoe zorg je ervoor dat de stagiair en de praktijk bij elkaar passen? Dankers: “Nu worden de praktijken overspoeld met telefoontjes van studenten en opleidingen. Keuze genoeg. Maar door een slechte match ontstaan slechte ervaringen, en dat wil een praktijk niet nog een keer. Ook voor de opleidingen is de situatie moeilijk hanteerbaar. Hoe communiceer je met 250 huisartspraktijken?”

Ontzorgen

Een veelgehoorde is: we hebben geen vacature, dus we hebben geen stagiair nodig. De stagecoördinatoren proberen hen over te halen om het, als het kan, tóch te doen. “Want wanneer je wél een vacature hebt, is het ook fijn als je collega jouw assistent al heeft opgeleid”, zegt Dankers. Huisartsen, vervolgt ze, willen best stagiairs opleiden, maar ze hebben geen tijd voor de ruis eromheen. “Het komt dus aan op ontzorgen. Vergeet niet, een stagiair bréngt ook veel. Frisheid in het team, nieuwe vaardigheden. De studenten worden tegenwoordig stevig geschoold in digitaal werken. Kennis die veel praktijken goed kunnen gebruiken!”

* De zes deelnemende zorggroepen zijn: Cohaesie, Drechtdokters, Haringvliet, Huisarts en Zorg (HenZ), Hoekse Waard en Ridderkerk.

Lees ook:

• Zorggroepen slaan handen ineen om krapte op arbeidsmarkt aan te pakken.

• De zorgcoördinatoren stellen zich voor.