Om de complexe uitdagingen in de zorg aan te pakken, moeten zorg, welzijn en het sociaal domein op regionaal niveau nauw samenwerken. De ROS’en hebben de regionale partijen voor de zomer begeleid met het maken van een regiobeeld. Nu begeleiden zij regionale partijen bij het opstellen van concrete regioplannen, die eind 2023 gereed moeten zijn.
In de regioplannen wordt duidelijk wat de belangrijkste zaken zijn waar de regio aan moet werken. Veel ROS’en ondersteunen regionale partijen hierbij, als procesbegeleider of als adviseur. Matine van Schie, senior-adviseur bij Samergo, heeft het regiobeeld in Waardenland opgesteld en is nu betrokken bij het opstellen van het regioplan. Matine: “Samergo is betrokken bij de ontwikkeling van drie regioplannen in drie zorgkantoorregio’s. De rol per regio verschilt. In regio Rotterdam zijn we als adviseur betrokken bij het opstellen van het regioplan en de uitwerking van de opgaven. Op de Zuid-Hollandse Eilanden adviseren we vanuit onze bestaande betrokkenheid in de GGZ bij de uitwerking van de opgave Mentale gezondheid.
In Waardenland is onze betrokkenheid intensiever. Om het regioplan vorm te geven, heeft de regio een festivaldag georganiseerd met als doel het ophalen van informatie voor het regioplan. Samergo heeft op deze dag de thematafels Langer Thuis wonen en Mentale gezondheid begeleid om relevante input te verzamelen voor het regioplan. Nadat deze input is verwerkt, volgen we het verdere proces en voorzien we het regioplan van feedback. Daarnaast is mijn collega Willemijn Looman nu betrokken bij de ontwikkeling van een IZA regioplan monitor, zodat er kan worden gemonitord wat de impact is van de plannen op de vastgestelde regionale opgaven.”
‘Matine en Willemijn hebben hun tentakels uitstaan bij zowel grote als kleinere zorgpartijen en vangen op wat er bij hen leeft. Dit nemen zij mee in hun procesbegeleiding.’
Schot in de roos
Ingrid Vaartmans, regiomanager zorg van Coöperatie VGZ, benadrukt de waarde van de samenwerking met Samergo: “Omdat iedere regio een ROS betrok, hebben wij Samergo ingeschakeld voor het regiobeeld in Waardenland. Dat bleek echt een schot in de roos. Matine en Willemijn hebben hun tentakels uitstaan bij zowel grote als kleinere zorgpartijen en vangen op wat er bij hen leeft. Dit nemen zij mee in hun procesbegeleiding. Ze kunnen op een laagdrempelige manier data ophalen.
Voor het regioplan hebben we specifiek Willemijn Looman als informatiemanager bij Samergo gevraagd om monitoring op te pakken. Het moet accuraat gebeuren, maar het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Willemijn is erg goed in het vertalen van grote hoeveelheden data naar een begrijpelijk overzicht van relevante informatie. Dit vormt straks de leidraad voor monitoring en voortgang van de uitvoering in regio Waardenland.”
Van gewenste verandering naar prioriteiten
In Noord-Holland was ZONH, samen met de welzijns- en zorgaanbieders, zorgverzekeraar Zilveren Kruis en GGD betrokken bij de totstandkoming van het regiobeeld Kennemerland. Een extern bureau heeft het regiobeeld opgesteld. De regio is nu bezig met het regioplan en op basis van het regiobeeld staan zes thema’s centraal: Kwetsbare ouderen & Multimorbide patiënten, Mentale Gezondheid, Gezondheidsverschillen, Acute zorg, Digitalisering en Arbeidsmarktkrapte.
Een team van vier senior adviseurs vanuit ZONH vervult een rol als procesbegeleider voor de themateams die de plannen uitwerken voor Kwetsbare ouderen & Multimorbide patiënten, Mentale Gezondheid en Gezondheidsverschillen. De overige themateams worden begeleid door andere procesbegeleiders. Eva de Vrieze en Rianne van de Brink begeleiden de thematafel Kwetsbare ouderen & Multimorbide patiënten. Rianne: “Bij de thematafel over Kwetsbare Ouderen en Multimorbide patiënten achterhaalden we de beoogde veranderingen op basis van het regiobeeld en input van het themateam dat bestaat uit vertegenwoordigers van welzijn en zorg en de zorgverzekeraar. Het themateam geeft aan dat er meer samenwerking nodig is op alle niveaus van zorg, van nulde tot derde lijn. Ook geven zij aan dat er een verschuiving van zorg naar het sociaal domein nodig is, en aandacht voor de beweging richting meer zelfmanagement en samenzorg. Knelpunten die naar voren komen zijn de krappe arbeidsmarkt, schotten in de financiering en een gebrek aan gegevensuitwisseling. De regiopartners bekijken nu wat zij het eerst willen oppakken en met wie en wij begeleiden daarbij. We zitten nu midden in dit proces van prioritering. Daarnaast hebben we als procesbegeleiders oog voor de samenhang tussen de zes regionale thema’s.”
‘Wat je ziet is dat als je niet oplet het al snel een samenraapsel wordt van de vele verbeterinitiatieven in de zorg.’
Leidende principes
Het proces om te komen tot goede regioplannen is in volle gang. Eind 2023 moeten de regioplannen gereed zijn. Waar moet een goed regioplan aan voldoen? Matine: “Wat je ziet is dat als je niet oplet het al snel een samenraapsel wordt van de vele verbeterinitiatieven in de zorg. Het gaat er juist om dat het plan aansluit bij de opgaven in de regio. Hoe houden we zorg en welzijn toegankelijk voor de inwoners uit de regio met een groeiende zorgvraag en een dalende arbeidsmarktcapaciteit? Om te bepalen waar een regio op inzet is het belangrijk dat er ook regionale leidende principes worden vastgesteld waar een regioplan op kan worden getoetst. En in een vervolgfase ook de transformatieplannen. Leidende principes kunnen zijn: ‘Ga van zorg naar Gezondheid, zet in op positieve gezondheid, verminder administratielast of versterk de bewustwording bij inwoners dan niet altijd ingezet kan worden op maximale zorg.”
Rianne van den Brink merkt dat het Integraal Zorg Akkoord wel echt iets in gang heeft gezet: “Mensen staan op en spreken zich nu uit. Het urgentiebesef begint door te dringen dat er echt verandering nodig is. Er zit veel energie in de regio om de eerste snelle toetsen voor transformatieplannen vorm te geven. Tegelijkertijd is het belangrijk om ook af en toe stil te staan en uit te zoomen om gezamenlijk te kunnen zien wat er écht nodig is. Aan welke knoppen je moet draaien om de juiste dingen te doen die bijdragen aan de regionale doelen. We willen ervoor zorgen dat kostbare en schaarse tijd voor de juiste dingen wordt ingezet.
Rol andere ROS’en bij regioplannen
Naast Samergo en ZONH begeleiden ook de andere ROS’en regionale partijen om te komen tot een regioplan:
Reos
In de regio Haaglanden hebben regionale partijen intensief en daadkrachtig samengewerkt aan het ontwikkelen van een nieuw regiobeeld. Het proces werd begeleid door Reos, die ervoor zorgde dat alle betrokken partijen nauw aangehaakt waren. Het regiobeeld Haaglanden beschrijft vier actielijnen die de regio wil aanpakken om impactvolle transformaties te realiseren. Dit is een ambitieus doel dat we samen met alle betrokken partijen willen uitwerken in de regioplannen.
Een van de belangrijkste aspecten van deze plannen is dat inwoners kunnen verwachten dat zij zorg en ondersteuning ontvangen zonder merkbare obstakels. Het streven is om de zorg en ondersteuning zo dicht mogelijk bij de inwoner te brengen, afgestemd op zijn of haar individuele behoeften en met zoveel mogelijk eigen regie. Dit betekent dat de betrokken partijen zich zullen inzetten om de samenwerking tussen zorgverleners, welzijnsorganisaties en andere relevante instanties te verbeteren.
Raedelijn
Raedelijn heeft een team geformeerd dat in verschillende regio’s van het werkgebied helpt bij het opstellen van regioplannen.
Noord-Veluwe
GezondVeluwe is voor de regioplannen onderdeel van de regio Noord-Veluwe. De netwerkcoördinator en de informatiemanager van GezondVeluwe, twee Raedelijn-adviseurs, zitten vanuit hun adviesrol aan tafel in de kerngroep die het regioplan opstelt. De werkagenda van het regioplan zal grotendeels samenvallen met de werkagenda van GezondVeluwe.
U16
Voor de zorgkantoorregio Utrecht, ook wel U16 genoemd, wordt één regioplan gemaakt met daarin verrijkingen vanuit verschillende sub regio’s op de thema’s ‘versterking samenwerking eerste lijn en sociaal domein’, ‘gezond ouder worden’ en ‘mentale gezondheid en weerbaarheid’.
Voor de sub regio Utrecht-Stad treedt Raedelijn op als penvoerder en organisator voor de thema’s ‘versterking samenwerking eerste lijn en sociaal domein’ en ‘mentale weerbaarheid’. In sub regio Zuidoost Utrecht is Raedelijn voorzitter van de werkgroep ‘versterking samenwerking eerste lijn en sociaal domein’ en adviseur in de andere twee werkgroepen. Ook zorgt Raedelijn ervoor dat de totale sub regionale verrijking één overzichtelijk geheel wordt voordat het terug naar U16 gaat. Tenslotte is Raedelijn trekker van het fundament ‘digivaardig maken’, één van de fundamenten van het regioplan voor het hele U16 gebied.
Proscoop
De ROS voor Noordoost-Nederland draagt vanuit verschillende rollen bij aan het tot stand komen van de regioplannen. Dit gaat van programmamanagement tot procesbegeleiding of het geven van inhoudelijke input op specifieke thema’s. Proscoop is actief betrokken in de regio’s; Drenthe, Flevoland, IJssel-Vecht, Midden-IJssel, Apeldoorn-Zutphen, Achterhoek, en Arnhem. In deze regio’s komen steeds een aantal dezelfde thema’s of doelgroepen terug, namelijk preventie, gezondheid en leefstijl, mentaal welbevinden, en vitale ouderen en/of kwetsbare inwoners. Ook komen thema’s als de arbeidsmarkt in zorg en welzijn, acute zorg en digitalisering in de meeste regio’s terug in de thematiek. Uiteraard zijn er verschillende regionale nuances in deze thema’s.
ROS Friesland
ROS Friesland betrokken bij het opstellen van het regioplan voor de regio Friesland. Nadat zij actief hebben meegewerkt aan het opstellen van het regiobeeld leveren zij nu met name inhoudelijke input op het thema Versterking Eerstelijnszorg. Daarnaast hebben zij op verzoek van verzekeraar Zilveren Kruis voor Friesland het regiobeeld GGZ ontwikkeld en leveren zij ook voor het regioplan GGZ inhoudelijke input.
Elaa
Voor het stads brede programma Amsterdam Vitaal & Gezond wordt door een extern bureau het regioplan gemaakt. Dit plan wordt kritisch bekeken en feedback op gegeven door de deelnemers van de coalities/trekkersgroep, daar zitten adviseurs van Elaa bij. Eén adviseur zit in het programmateam regioplan Flevoland. En de projectleiders van de themagroepen denken mee over het regioplan.
Zorgadvies Groningen
Zorgadvies Groningen draagt bij aan verschillende regioplannen. Zij hebben de voorzittersrol van Kansrijke Start Groningen, hierin participeren alle ketenpartners van de geboortezorg inclusief de zorgverzekeraar en de gemeente. Het doel is bouwen en verankeren van lokale/regionale coalities van ketenpartners in de geboortezorg rondom de eerste 1000 dagen van het kind. Ook hebben wij een rol in de Adviescommissie GGZ, een commissie die de driehoek huisarts, POH-GGZ en psycholoog ondersteunt om de GGZ op provinciaal niveau verder vorm te geven. Zorgadvies Groningen staat verder aan het roer van samenwerking in de eerste- en nuldelijnszorg, Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) en Valpreventie.
Robuust
Robuust heeft samen met partners in de regio de procesregie op zich genomen bij de ontwikkeling van de regiobeelden. Werkgroepen in relatie tot dataverzameling en -analyse, maar ook beoordeling van data vanuit beleidsperspectief zijn georganiseerd. Bestuurders uit de regio zijn samengebracht en brede regio-bijeenkomsten zijn georganiseerd, waarbij betrokkenen in de regio werden geïnformeerd over het concept regioplan en daarop konden reflecteren. Vanuit de afdeling communicatie is actief bijgedragen aan een toegankelijk vormgegeven publieksversie van het regioplan, opdat geïnteresseerden in de regio kennis konden nemen van het regioplan. Tenslotte heeft Robuust zich ingezet om samen met Burgerkracht Limburg zo goed mogelijk het inwonersperspectief op de agenda te zetten en zichtbaar te maken.
Lees ook het artikel: De rol van de ROS’en bij regiobeelden: de kracht van data én dialoog
Meer weten?
Hebt u een vraag over de advisering en begeleiding van Samergo bij regioplannen of wilt u verder praten over de rol van de ROS in de regio’s Rotterdam e.o., Zuid-Hollandse Eilanden, Waardenland, Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk? Neem dan contact met ons op.
Lees ook: Succesvolle oplevering regioplannen in alle Samergo-regio’s – Samergo