Netwerkaanpak loont, bewijst een SROI-analyse over ondervoeding bij ouderen

Iedere belegde euro in de domeinoverstijgende netwerkaanpak van ondervoeding bij ouderen, levert over 5 jaar een waarde op van € 3,27. Dit is de uitkomst van de analyse Social Return On Investment (SROI). “De maatschappelijke waarde van netwerken zijn vaak lastig in geld uit te drukken. De SROI-analyse toont aan wat de opbrengsten kunnen zijn.” stelt Monique Spierenburg, senior adviseur bij Samergo.

De SROI-analyse is door Vital Innovators uitgevoerd in opdracht van het Kenniscentrum Ondervoeding. Onderzocht is de netwerkaanpak rondom ondervoeding bij ouderen in Apeldoorn, Zwolle en Rotterdam. Om een prognose te kunnen doen, is de SROI- analyse gebaseerd op een aantal aannames, te weten:

• Periode 2023-2027 (5 jaar)
• Volledige implementatie-aanpak
• 80% van de doelgroep is gesignaleerd
• 80% waarbij de aanpak (deels) werkt.

Dat vraagt aan de voorkant – vanuit visie en samenhang – om investeringen in bewustwording, scholing en het maken van regionale en lokale samenwerkingsafspraken.

Alle betrokken partijen hebben profijt

Alle betrokken partijen kunnen profijt hebben van de netwerkaanpak als de investeringen ingelost worden: ouderen zelf en hun omgeving, professionals in zorg en welzijn, zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten. Bij ouderen stijgt de kwaliteit van leven. Professionals in zorg en welzijn krijgen meer werkplezier omdat ze elkaar beter weten te vinden en daarmee effectiever zijn. Verder leveren de samenwerkingen besparingen op aan zorgkosten. Zo worden kosten bespaard op zorg in de eerste lijn. Omdat ouderen langer zelfredzaam blijven, heeft bijvoorbeeld wijkverpleging of thuiszorg minder werk aan wondzorg, douchen, aankleden en maaltijden bereiden. Ook de zorgkosten in de tweede lijn verminderen. Door investering in ondervoeding is minder ziekenhuisopname of spoedeisende hulp nodig of is de opnameduur gemiddeld 28% korter. Ondervoeding is nu eenmaal vaak de oorzaak van vallen met als gevolg botbreuken, complicaties en de daarbij behorende kostbare en tijdrovende revalidatie.

Inzichten en handvatten

Monique Spierenburg: “Ondervoeding bij ouderen krijgt steeds meer aandacht. Zo is dit thema een specifiek benoemd onderdeel op de agenda van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Dit is ook noodzakelijk, zeker gezien de toenemende vergrijzing in de komende 15 jaar.” De SROI-analyse geeft inzichten en handvatten aan professionals in zorg en welzijn die aan de slag willen met lokaal preventiebeleid. Bijvoorbeeld op welke manier je de beschikbare capaciteit in de regio efficiënt kunt inzetten. Zo komen uit de SROI-analyse de volgende aanbevelingen:

1. Vergroot de bewustwording bij ouderen, hun naasten, informele zorg en bij professionals in het sociaal- en zorgdomein.
2. Verhoog de kennis over ondervoeding en de signaleringsvaardigheden van professionals zodat (het risico op) ondervoeding vroegtijdig wordt herkend.
3. Agendeer, implementeer en borg de domeinoverstijgende netwerkaanpak ondervoeding bij ouderen in regio, stad of wijk, en zoek samenhang met andere risico’s voor ouderen.
4. Voer de dialoog met de gemeente, regionale huisartsenorganisaties en de zorgverzekeraars over financiering van de domeinoverstijgende netwerkaanpak ondervoeding bij ouderen.

Samenwerking zoeken en vinden

Maar, hoe ga je nu met de inzichten en aanbevelingen die uit de SROI-analyse komen aan de slag? En hoe tuig je netwerken en samenwerkingen op? Monique Spierenburg: “De aanpak van ondervoeding bij ouderen in de regio is voor partijen in zorg en welzijn niet altijd eenvoudig. Samergo kan helpen. Zo zijn eind 2023 twee wijkbijeenkomsten over ondervoeding bij ouderen georganiseerd door Samergo, de gemeente Rotterdam en diëtistencoalitie DC010. Op die bijeenkomsten zagen de genodigden in zorg en welzijn veel kansen in samenwerking in de wijk en in preventie van ondervoeding. Op dit thema is nog een wereld te winnen.”

Meer weten?

• Bekijk hier de SROI-analyse, compleet met de positieve impact op alle betrokken partijen.
• Lees hier een gespreksmodel van SROI voor samenwerkingen rondom ondervoeding bij ouderen. 
• Op KenniscentrumOndervoeding.nl vind je onder meer hulpmiddelen en kennis voor een regionale aanpak.
• Op de site van de Rijksoverheid staat het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
• Lees hier een artikel van Samergo over ondervoeding bij ouderen naar aanleiding van een wijkbijeenkomst.