Met het Integraal Zorgakkoord heeft de regio en regionale samenwerking een nog prominentere rol in toekomstvisies en plannen in beleid én praktijk. Met deze toenemende focus op ‘de regio’ vroeg de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) zich in het essay ‘De Regio als Redding?’ af of regionalisering ook echt dé oplossing is. En wat verstaan we eigenlijk onder ‘de regio’? Vragen die ook centraal stonden op de regiobijeenkomst die de RVS en Samergo eind 2022 hebben gehouden in Delfshaven. De oogst van de verschillende regiobijeenkomsten in het land heeft de RVS nu gepubliceerd in de weblog ‘De Regio als Redding’.
Balanceren
In het essay ‘De regio als redding?’ worden voor regionale samenwerking vijf ‘balanceeracts’ benoemd. Binnen alle vijf zijn er afwegingen en keuzes waartussen moeten worden gebalanceerd om de samenwerking goed uit de verf te laten komen. Het gaat dan om balanceren tussen:
- Maatschappelijke inbedding en institutionele borging;
- Co-creatie en representatie;
- Focus en breedte;
- Ruimte en kaders;
- Sturen en volgen.
De vraagstukken in de vijf balanceeracts hebben meerdere dimensies en schaalniveaus die ieder hun eigen waarde hebben, maar niet tegelijkertijd evenveel prioriteit kunnen krijgen. Een inzicht dat ook concreet werd in de sessie aan de hand van de netwerkplaten van Samergo. Platen die de grote hoeveelheid en verscheidenheid laten zien van bestaande mono- en multidisciplinaire netwerken in regio Rotterdam.
De kunst van balanceren is dan om oog te houden voor het ene, terwijl je gefocust blijft op het ander. En zodra er redenen voor zijn kun je eventueel het zwaartepunt van je actie verleggen. Een voorbeeld hiervan is het balanceren tussen focus en breedte. Monodisciplinaire netwerken of netwerken rondom een specifieke populatie geven focus, terwijl breedte ook nodig is voor de totale, maatschappelijke opgave die er ligt. Daarom lenen andere schaalniveaus dan ‘regionaal’ zich soms beter voor een doeltreffende aanpak. De term balanceer-act geeft ook mooi weer dat het niet alleen een beschouwing is maar ook een handeling.
Aanvullende inzichten
De oogst uit de verschillende regiogesprekken zijn drie aanvullende inzichten:
- Behoefte aan reflectie – organiseer ruimte om de dialoog met elkaar aan te gaan over de samenwerking in de regio.
- Betrek de uitvoerende zorg- en welzijnsprofessionals bij regionale samenwerking – regionale samenwerking is niet alleen een thema voor bestuurders, beleidsmakers en netwerkcoördinatoren. De samenwerking krijgt uiteindelijk vorm in de wijk!
- Heb oog voor belangen, zowel gemeenschappelijke als individuele belangen – in de dialoog is het goed om tijdig de verschillende belangen bespreekbaar te maken – hoe ingewikkeld ook – om zo de volgende stappen te kunnen blijven zetten.
Werkboek regionale samenwerking?
In de gesprekken van RVS over de ontwikkelingen in samenwerkingsverbanden kwam ook de behoefte aan een soort werkboek voor regionaal samenwerken naar voren. Hoe kunnen regionale netwerken tot een succes worden gebracht? Nu de regio’s aan de slag gaan met de regioplannen wordt deze behoefte aan een werkboek sterker.
Samergo als reisgids
Vanuit onze ervaring snappen we deze behoefte goed. Tegelijkertijd zijn er al heel veel modellen en theorieën die kunnen worden benut om de wereld van (regionale) netwerksamenwerking beter te begrijpen en richting te geven. Een goede atlas is één, je weg erin vinden is twee. De echte uitdaging ligt naar onze ervaring vooral in de praktijk. De weg is namelijk bijna altijd veel hobbeliger en lastiger begaanbaar dan het ‘platte papier van de kaart in de atlas’ doet vermoeden. Samergo kan daarbij helpen. Wij beschikken over de kennis en expertise én praktijkervaring. Als procesbegeleiders kunnen we als reisgids opereren in het vormgeven van regionale domein overstijgende samenwerking. In onze procesbegeleiding kunnen we de dialoog faciliteren waarin de belangen op tafel komen. Wij betrekken de professionals in de wijk waarbij we ook oog hebben voor wat er allemaal is aan samenwerking. Door onze ervaring kunnen wij begeleiden bij het organiseren van domein overstijgende samenwerking. Steeds vaker helpen wij ook verbinding te leggen met partijen uit de informele zorg en ondersteuning.
Op pad?
Wilt u graag meer informatie over de netwerktool van Samergo, eerdere publicaties of advisering, mail dan naar: info@samergo.nl
Lees meer over de visie van Samergo op regionale samenwerking in onze artikelen:
- Netwerksamenwerking in de regio uitgelicht, door Samergo;
- Regionale netwerken: bouwstenen voor meer regionale samenwerking, door Samergo;
- Van regiobeeld naar transformatie: kwestie van zeven vinkjes?, door Samergo
- Is de regio de redding voor de zorg? Balanceren met de RVS en Samergo in regio Rotterdam, door Samergo;
- De regio is aan zet, de ROS kent de weg, van de hand van Samergo-directeur Robert Waterreus verschenen in Nieuwsbrief Zorg & Innovatie;
- De stadswijk: een knooppunt van maatschappelijk initiatief, door Samergo-adviseurs Monique Spierenburg en Anne-Fleur Klandermans.