Sommige patiënten die buiten praktijkopeningstijden naar de huisartsenpost of 112 bellen, kunnen eigenlijk beter geholpen worden door andere zorgprofessionals dan de huisarts of de ambulanceverpleegkundige. Denk bijvoorbeeld aan een verward persoon op straat, of iemand met een losgeschoten katheter. Hoe zorg je dat deze patiënten de juiste zorg krijgen en dus op de juiste plek terechtkomen? Om te onderzoeken hoe de acute zorg tijdens avond, nacht en weekend (ANW) efficiënter zou kunnen, droeg Samergo bij aan de pilot Zorgcoördinatiecentrum Rotterdam Rijnmond (ZCC RR).
Zorgcoördinatie wordt gezien als één van de oplossingen voor knelpunten in de zorg. Het doel: de patiënt gegarandeerd snel helpen op de juiste plaats door de juiste zorgverlener. Met dat doel in het achterhoofd gingen tien regionale pilots van start om de zorgcoördinatie op hun eigen manier vorm te geven. Een van die pilots is Zorgcoördinatiecentrum Rotterdam-Rijnmond, waarbij gekozen werd om een centrum neer te zetten als katalysator en middel om tot coördinatie te komen. HAP ’t Hellegat, HAP Rijnmond, Ambulance Rotterdam Rijnmond, Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, CuraMare, ConForte, Antes, Spoedzorg Rotterdam, Careyn en het ROAZ Zuidwest-Nederland waren hierbij aangesloten. Samergo was vanaf de start betrokken als adviseur en procesbegeleider.
Voor patiënten veranderde er tijdens de pilot niets. Zij belden gewoon naar het vertrouwde nummer, en kregen als zij de huisartsenpost belden ook gewoon een triagist van de huisartsenpost aan de lijn. Het verschil was vooral merkbaar aan de achterkant: doordat de triagisten van verschillende diensten in het ZCC fysiek bij elkaar zaten, waren de lijntjes kort en kon er gemakkelijk onderling worden overlegd. Zo was het mogelijk dat een ambulance al ging rijden, terwijl de triagist van de huisartsenpost nog aan de lijn was.
Inmiddels is de eerste pilotfase afgerond, en maakt Jochem Janssen – directeur van huisartsenpost ’t Hellegat – in een artikel van Paulina.nu de balans op van wat de pilot heeft opgebracht. Alvast een tipje van de sluier: Voor Janssen is het ZCC niet de gedroomde oplossing voor de drukte in de ANW op de huisartsenpost. Voor HAP ’t Hellegat in het bijzonder geldt dat de afstand tussen zijn post in Dirksland en het ZCC in Rotterdam, en de benodigde fysieke inzet van zijn medewerkers in Rotterdam, te veel vergden in verhouding tot wat het opleverde. Meer in het algemeen geldt naar zijn mening ook dat centralisatie niet de oplossing is voor de gedefinieerde problemen: ‘Centralisatie verlaagde in eerste instantie wel de communicatiedrempel, en heeft daarmee een belangrijke versnellende rol gespeeld bij het verkrijgen van wederzijdse inzichten en begrip tussen participanten. Hierdoor is het mogelijk geweest goede afspraken te maken over onder andere overdrachten en zelfs over het verleggen van mandaten. Maar zodra de verkregen inzichten eenmaal vertaald waren naar goede werkafspraken, (werk)instructies en protocollen, werd de toegevoegde waarde van samen onder een dak zitten verwaarloosbaar.’ Ook zijn er wat Janssen betreft nog onvoldoende kwantitatieve resultaten om generieke conclusies te trekken over bijvoorbeeld de mate waarin onnodige ambulanceritten worden voorkomen. Dit alles wil niet zeggen dat hij niet positief is over de pilot: ‘Het heeft ons dichter bij elkaar gebracht en zeer bruikbare inzichten gegeven.’ Zo is hij heel positief over de kwaliteit van samenwerking in de keten, en de kansen die in het bijzonder samenwerking met de acute VVT biedt, waarvoor momenteel diverse nieuwe samenwerkingsovereenkomsten opgesteld zijn.
Samergo-adviseur Eveline Los beaamt dit laatste: ‘De pilot ZCC was een ware proeftuin, waarin zorgpaden zijn ontwikkeld tussen huisartsenpost en VVT, die zeker navolging zullen krijgen. Bij ingangsonderwerpen zoals wondzorg, een niet te stoppen bloedneus, een losgeschoten katheter of een val (zonder hoofdletsel), kan na overleg met de regie-arts van de huisartsenpost ook de acute VVT ingezet worden.’
Huisartsenpost ‘t Hellegat werkt voor acute VVT-vragen samen met het Specialistisch Ambulant Team van CuraMare. Guy Kolman, divisiemanager extramurale zorg bij CuraMare, legt uit hoe zijn wijkverpleegkundigen dit opvangen: “Als er geen directe spoed is, kan de wijkverpleegkundige de relatief eenvoudige handelingen overnemen van de huisarts. Behalve dat de druk op de huisarts, SEH en ambulancediensten hierdoor vermindert, is een bijkomend voordeel voor ons dat dit het werk van de wijkverpleegkundigen interessanter en afwisselender maakt.”
Op dit moment loopt er een vervolgfase van de pilot ZCC RR, die voortborduurt op de lessen die zijn geleerd tijdens de eerste pilotfase. Zo wordt er onderzocht of urgente hulpvragen die niet onmiddellijk de inzet van een ambulance vereisen, vanuit de meldkamer kunnen worden overgedragen naar onder meer de HAP, en is het streven om de uitrol van de HAP-VVT-zorgpaden in ANW-uren te laten plaatsvinden, zodat de acute VVT op grote(re) schaal visites kan overnemen van de HAP.
Lees hier het eindrapport van de eerste pilotfase.
Meer weten? Neem contact op met Matine van Schie.